Quantcast
Channel: Pola Retradio en Esperanto
Viewing all articles
Browse latest Browse all 2433

Materialo konduktanta elektron kiel metalo

$
0
0

Sciencistoj el la Ĉikaga Universitato prilaboris la produktomanieron de konduktiva materialo formebla kiel plasto, samtempe konduktanta elektron kiel metalo. La konduktaj materialoj estas necesaj en nia ĉiutaga vivo, ĉar dank’ al ili funkcias i.a. aranĝaĵoj movataj de kurento. Al la tradiciaj, plej malnovaj apartenas tiaj metaloj kiel kupro kaj oro. De ĉirkaŭ 50 jaroj ekzistas organikaj konduktiloj, en kiuj materialo estas riĉigita je aldonaj atomoj. Ili estas pli flekseblaj kaj prilaboreblaj ol metaloj, sed ne estas same stabilaj. En malfavoraj kondiĉoj (altaj temperaturoj, humideco) ili povas perdi siajn proprecojn. Tamen same metaloj, kiel organikaj konduktiloj konsistas el ordigitaj molekuloj. Dum la laboroj pri novaj konduktaj materialoj unu el la esploristoj Jiaze Xie komencis eksperimenti kun pli frue malkovritaj, sed plejparte flanken metitaj materialoj. Longajn ĉenojn de karbono kaj sulfuro li interplektis per nikelatomoj. Tiam montriĝis surprize, ke tia senorda strukturo tre bone konduktas elektron. Krome, ĝi evidentiĝis tre stabila. La esploraŭtoro profesoro John Andreson kaj Xie konsultis aliajn sciencistojn de la ĉikaga universitato por kompreni, kiel tio okazas. Oni konkludis, ke la nova materialo formas tavolojn. Kaj kvankam la unuopaj tavoloj ne estas ordigitaj, tamen tiom longe kiom ili kontaktas unu la alian, elektronoj povas inter ili libere moviĝi. Unu el la grandegaj avantaĝoj de la nova materialo estas, ke ĝi estas facile formebla. Eblas ĝin akiri en la ĉambra temperaturo kaj apliki en medioj, en kiu aperas altaj temperaturoj, en medioj acidaj kaj alkalaj aŭ kun signifa humideco. Ĝis nun, ĉiuj ĉi obstaklaj fenomenoj serioze limigis la aplikon de modernaj teknologioj. La esplorojn pri la nova materialo financas Pentagono, la usonaj Energidepartemento kaj Nacia Fondaĵo de la Scienco.

El la elsendo 05.12.2022. Legas Barbara – 2′ 41″


Viewing all articles
Browse latest Browse all 2433